woensdag 28 december 2011

Waarom gebruik maken van een Bijbelcommentaar?

De vraag die vaak wordt gesteld is welk commentaar op een bepaald boek het beste is. Allereerst spreekt het voor zich dat het commentaar dat je gebruikt de beste is. Alles wat in de kast staat en niet wordt gebruikt is zonde van het geld.
Door de tijd heen heb ik op dit punt een mening gevormd. Daarin wordt het belang van commentaren gerelativeerd én gespecificeerd.
Hier onder laat ik zien welke stappen kunnen worden gezet in de bestudering van de Bijbeltekst. Het zal opvallen dat ik in deze fase vooral bepleit literatuur te gebruiken die Bijbelstheologisch en exegetisch van aard is. Gevolg is dat literatuur met een sterke systematisch theologische vooringenomenheid hier niet de voorkeur krijgt (ik geef deze literatuur hier het stempel 'confessioneel'). Als protestant vind ik het noodzakelijk om aan te nemen dat de Bijbelse theologie de systematische theologie mag corrigeren. Zo dacht Luther er ook over, als je het mij vraagt!

Mijn tip zou zijn, bij het naderen van de tekst:


1. Lees eerst Bijbels theologische literatuur.
Hierdoor is het mogelijk om de eigenheid op het spoor te komen, maar ook de functie van de passage binnen het boek. Dit tref je aan in:

- De series NTT en OTT van Cambridge: De NTT serie is wat ouder, maar wel compleet. Bijna allemaal grootheden die naar decennia onderzoek het presteren om het kort te houden. De OTT serie is aan het opbouwen. Voorbeelden:

· Moberly, R.W.L., The Theology of the Book of Genesis (Old Testament Theology), Cambridge: Cambridge University Press, 2009;

· Brueggemann, W., The Theology of the Book of Jeremiah (Old Testament Theology), Cambridge: Cambridge University Press, 2007;

· Ulrich Luz, The Theology of the Gospel of Matthew (New Testament Theology) Cambridge: Cambridge University Press, 1995;

· Klaus Haacker, The Theology of Paul's Letter to the Romans (New Testament Theology) Cambridge: Cambridge University Press, 2005;
 
- John Barton, The Theology of Amos (Old Testament Theology), Cambridge: Cambridge University Press, 2012 (ISBN-13: 978-0521671750 )

- De serie IBT (interpreting Bibical Texts): deze serie is gemiddeld wat ouder, maar maakt het goed mogelijk om wat meer grip te krijgen op een boek.

- ‘Losse flodders’, oftewel: commentaren/monografiën die niet in een serie verschijnen, en die in dit stadium van je werk goed zijn. Deze kom je op het spoor via ‘bookreviews.org’,amazon, of ‘bestcommentaries.com’ (orthodox protestantse site). Voorbeelden zijn:



- De introductie in een commentaar uit de series:

Niet uitgesproken consfessioneel maar wel ‘vroom’ (van uitgebreid naar beknopt): 
· Smyth & Helwys Bible Commentary: erg duur 
· Black’s New Testament Commentary: wat oudere serie
· NTL en OTL: oude serie die nog steeds in opbouw is.
· Paideia: redelijk goedkoop en recent, nog in opbouw
· Abingdon Old Testament Commentary: nieuwe serie in de opbouw
· Abingdon New Testament Commentary: Serie die zo ongeveer nu afgerond is.
(heel erg grondig en uitgebreid, en echt voor als je tijd teveel hebt, zijn de introducties uit de series (hoe verder naar achteren hoe meer confessioneel): ICC (wetenschappelijk vakwerk), Hermeneia (idem, super), Eerdmans Critical Commentary (idem, super: maar niet alle delen!), WBC (‘stiekem’ confessioneel), Pillar (Confessioneel en zeer diepgravend), NIGTC (idem), Baker OT (idem), NICNT (idem), Baker NT (idem), Zondervan Exegetical Commentary (idem). Wat de laatste betreft: deze heeft een zeer uitgebreid hoofdstuk over ‘de theologie van’. Voor de confessionele series geldt (vanaf WBC): kijk wat de auteurs hebben uitgebracht in tijdschriften en of mindere confessionele series. Dan blijken I.H. Marshall en J. Goldingay bijvoorbeeld ook in ICC ‘toegelaten’ te worden. En mag C.S. Keener ook een deel verzorgen in NCBC. Dat zegt zeker iets. Kom je ze daar niet tegen (bijvoorbeeld Schreiner) pas dan op! Wat je dan krijgt is veel auteur en confessie: als je dat zoekt is het uiteraard goed.)
(gematigd) orthodox protestants en zeker nuttig zijn in dit stadium van de aanvliegroute:
· The Two Horizons New Testament Commentary; en: The Two Horizons New Testament Commentary: Beide recent en in opbouw. (deze geven eveneens Bijbels Theologische artikelen (helft van commentaar). Hierbij is het dus goed om te beseffen dat men naar een vanuit confessionele gedachte aanvaardbare conclusie heen werkt.

Hier moeten ook de enorme werken van Marshall en Goldingay genoemd worden. Met name Marshall is erg geschikt om een beeld te krijgen van een Bijbelboek. Hij is evangelical en zeer breed gewaardeerd:
Marshall, I. Howard, New Testament Theology - Many Witnesses, One Gospel, Downers Grove: IVP, 2004, p. 765.


2. Loop de tekst langs op werkwoorden, zelfstandig naamwoorden en bijvoeglijk naamwoorden en kijk hoe deze functioneren in het betreffende boek.
Hierbij is Bibleworks handig, maar ook ThWAT of NIDOTTE o.i.d.. Welke lading hebben deze woorden? Welke theologische wereld ontsluiten ze?


3. Kijk in het geval van NT-teksten hoe gebruik wordt gemaakt van intertestamentaire literatuur en OT.
Stel daarbij de vraag wat het over de tekst zegt als deze verwijst naar of gebruik maakt van een bepaalde theologische traditie. Denk daarbij aan het gebruik van:
· Bibleworks (o.i.d.)
· Commentary on the New Testaments Use of the Old Testament (ortodox protestantse theologen; erg goed)
· De tekstverwijzingen in je Nestle-Aland (daarbij kun je de teksten waar naar wordt verwezen langslopen in een commentaar, indien nodig).


4. Kijk wat de wirkungsgeschichte is van een OT tekst door deze achterin je NA op te zoeken.
Waar komen de teksten voor en hoe worden ze daar geïnterpreteerd? Vanuit de gedachte van de ‘eenheid van de Schrift’ kan er een spanning ontstaan tussen de exegese van een OT tekst door een NT-schrijver en de exegese die we nu uitvoeren op dezelfde OT-tekst. Daar moet je in dat geval iets mee.


5. Lees dan de tekst fijngevoelig met de kennis die je beschikt.
Dat is de kennis die is opgedaan in de vorige 4 stappen. Kijk hoe de tekst ‘beweegt’, wat bijvoorbeeld de lijn van argumentatie is (zoals in Hebreeën), of de verhaallijn (zoals in Ruth). Wees daarbij bedacht op metaforen (bijv. ‘deur’, ‘heup’, ‘naar beneden gaan’) en op theologisch beladen woorden (‘storm’ en ‘wolk’(Sinai), Bethel (afval, ongehoorzaamheid). Noteer daarbij wat onduidelijk is en moet worden onderzocht.


6. Pak dan (pas) een commentaar om die vragen te beantwoorden.

Voor een idee (mijn) over welk commentaar je dan kunt raadplegen zie hier.

Een andere oplossing is, dat je naar artikelen zoekt via google-scholar. Tot slot
Mocht je totaal geen herkenning vinden in mijn motivering van keuzes, dan kun je ook advies op maat vragen. Dat kan door hier onder te reageren.




.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten